یادداشت پیش رو به اهمیت رسانههای سنتی و فضای مجازی که با تغییرات و تحولات چشمگیری در حوزه فناوریهای نوین ارتباطی همراه شده، تمرکز دارد و پیشی گرفتن شبکههایاجتماعی از رسانههای مکتوب و برخط در سرعت انتقال دادههای خبری را امری انکارناپذیر و در عین حال بر اصالت و مرجعیت رسانههای مکتوب تاکید داشته است.
همانطوری که فراگیری استفاده از شبکههای اجتماعی، همراه با حجمهای از اطلاعات درست و نادرست در بستر اینترنت، شرایطی را فراهم کرده که فضای مجازی از رسانههای مکتوب و برخط پیشی بگیرد. با این وجود، اعتبار رسانههای رسمی به دلیل قدرت تحلیل و تفسیر وقایع و به خاطر سرد و گرم بودن محتواهای تولیدی همچنان جایگاه ویژهای در جامعه هدف به ویژه میان افراد فرهیخته و نخبه جامعه دارد.
چرا که در فضای مجازی مخاطب به طور ناخواسته مورد انتخاب حجمهای از دادههایی قرار میگیرد که با اندیشه و تفکر شخص سازگار نیست و این مهم یکی از وجه تمایزهای مهم میان رسانه های مکتوب میباشد که شخص با انتخاب خود اخبار و محتوای مورد علاقه خویش را مطالعه می کند.
همچنین با توجه به اتفاقات پیش رو نباید نگران چیرگی فضای سایبری بر رسانههای سنتی باشیم، زیرا رسانهها نگاهی حرفهای و تخصصی در حوزه خبر و اطلاعرسانی دارند و از مقبولیت بالایی در جامعه هدف برخوردارند. شبکههای اجتماعی با تأثیر مستقیم بر افکار عمومی و ایجاد تغییرات در زندگی و فرهنگ مردم، زمینه شکلگیری شایعات و از بین رفتن حریم خصوصی را فراهم میکنند که این امر میتواند موجی از شایعات را در بستر اینترنت به دنبال داشته باشد.
رسانههای مکتوب و برخط، با ساختار نظاممند و قانونی، تحت نظارت معاونت مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت میکنند و دارای تیمهای حرفهای در حوزههای مختلف رسانهای هستند. این رسانهها به دنبال سوژههای نو در حوزههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره هستند در حالی که بسیاری از فعالان فضای مجازی فاقد رویکرد خبری و رسانهای بوده و ساختارشان با رسانههای رسمی متفاوت است.
بی تردید تغییرات امروز، نتیجه تحولاتی است که با خود فرصتها و تهدیدهایی را به همراه دارد. ارتقاء سطح سواد رسانهای جامعه، متناسب با ابزارهای نوین ارتباطی، ضروری است تا از تبدیل فرصتها به تهدیدها جلوگیری شود.
رسانههای سنتی نیز باید در فضای مجازی حضور فعال داشته باشند تا ضمن برقراری ارتباطی مؤثر با جامعه هدف، ضریب تأثیرگذاری محتواهای چندرسانهای خود را افزایش دهند. تشکیل کارگروههای تخصصی فضای مجازی و جذب شهروند خبرنگار نیز میتواند در ارتقاء سطح سواد رسانهای جامعه و تحکیم نقش مسئولیتپذیری و مطالبهگری شهروندان مؤثر باشد.
به طور حتم، جریانسازی موفق رسانهای و ارتباط مؤثر با جامعه هدف در بستر فضای مجازی از مأموریتهای مهم یک رسانه است. در این راستا، سیاستهای رسانهای باید بهگونهای تدوین شود که علاوه بر توجه به تحولات فضای مجازی، به ارتقاء سطح سواد رسانهای شهروندان نیز تاکید داشته باشد.
رسانههای مکتوب و برخط، علیرغم رشد فضای مجازی، همچنان نقشی بیبدیل در تحلیل و تفسیر وقایع دارند. با توجه به تأثیرات شبکههای اجتماعی، تعامل بیشتر میان رسانههای سنتی و فضای مجازی، از اهمیت بالایی برخوردار است. رسانههای سنتی با ساختار حرفهای خود باید همچنان نقش محوری خود را در اطلاعرسانی حفظ کنند و از فرصتهای فضای مجازی برای افزایش تأثیرگذاری خود بهرهبرداری کنند.